Cao tốc Quy Nhơn – Gia Lai : Không chỉ là “cú hích” quan trọng để các tỉnh Kon Tum, Gia Lai, Bình Định phát huy lợi thế về vị trí địa lý mà cao tốc Quy Nhơn – Gia Lai còn tạo bước đột phá chiến lược về kết cấu hạ tầng giao thông, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội các tỉnh Tây Nguyên và duyên hải miền Trung.
Phá thế “độc tôn” của Quốc lộ 19
Chủ tịch UBND các tỉnh gồm Bình Định, Kon Tum và Gia Lai đã ký tờ trình lên Thủ tướng Chính phủ vào đầu tháng 3 vừa qua về việc xem xét xây dựng cao tốc Quy Nhơn-Pleiku. Tuyến đường này dài khoảng 160km nằm trong chiến lược quy hoạch mạng đường bộ cao tốc Việt Nam đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030.
Dự kiến, Cao tốc Quy Nhơn-Gia Lai có điểm đầu giao với quốc lộ 1 (tại huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định), điểm cuối giao với tuyến cao tốc Bắc-Nam phía Tây (TP Pleiku, tỉnh Gia Lai). Quy mô thiết kế gồm 4 làn xe, đi song song với quốc lộ 19 hiện hữu, tổng vốn đầu tư khoảng 56.000 tỷ đồng từ nguofn vốn ngân sách, vốn vay ODA, thu hút đầu tư từ các thành phần kinh tế khác.
Theo đó, UBND 3 tỉnh này đã đề xuất xây dựng cao tốc Quy Nhơn-Gia Lai theo hướng phân kỳ đầu tư và đảm bảo tính hiệu quả của dự án. Cụ thể, giai đoạn 2021 – 2025 sẽ đầu tư quy mô 2 làn xe, hệ thống công trình gồm cầu, cống, và công trình hầm qua 2 đèi An Khê và Mang Yang. Kinh phí dự kiến khoảng 40.000 tỷ đồng. Tiếp theo, giai đoạn 2026 – 2030 tiếp tục đầu tư hoàn chỉnh với quy mô 4 làn xe.
Sau khi hoàn thành đưa vào sử dụng, Cao tốc Quy Nhơn – Gia Lai sẽ góp phần giảm tải rất lớn cho quốc lộ 19 hiện hữu. Bởi tuyến quốc lộ này tuy được đầu tư nâng cấp một phần nhưng nhìn chung vẫn còn nhỏ hẹp, nhiều đèo dốc, một số đoạn đã bị xuống cấp do quá tải…Điều này ảnh hưởng đến việc vận chuyển, giao thương giữa các tỉnh Tây Nguyên với Duyên hải miền Trung, bên cạnh đó với tình trạng như hiện nay sẽ tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông. Không chỉ đóng vai trò kết nối giao thương, Quốc lộ 19 còn có ý nghĩa quan trọng trong đảm bảo quốc phòng-an ninh. Tuy nhiên, với lưu lượng phương tiện giao thông như hiện nay, nhất là nhu cầu vận chuyển hàng hóa từ miền ngược về miền xuôi và chiều ngược lại tăng cao thì quốc lộ 19 ngày càng trở nên quá tải, do vậy, đầu tư cao tốc Quy Nhơn-Pleiku là rất cần thiết.
Cầu nối giao thương phát triển kinh tế – xã hội
Tuyến cao tốc Quy Nhơn-Pleiku hình thành sẽ tạo trục cao tốc thông qua hệ thống các cảng biển của khu vực Duyên hải miền Trung kết nối Biển Đông với khu vực Tam giác phát triển gồm 3 nước Đông Dương là Campuchia-Lào-Việt Nam, vươn xa hơn là kết nối với các nước Myanmar, Thái Lan. Đây cũng là tuyến cao tốc ngang kết nối các tuyến cao tốc dọc, gồm: cao tốc Bắc-Nam phía Tây và cao tốc Bắc-Nam phía Đông, góp phần quan trọng hoàn chỉnh mạng đường bộ cao tốc Việt Nam. Bên cạnh đó, tuyến cao tốc này còn tạo điều kiện để 2 tỉnh Bình Định và Gia Lai khai thác quỹ đất dọc tuyến, quy hoạch các khu công nghiệp, khu đô thị, tạo nguồn thu cho ngân sách địa phương. Bên cạnh đó, cao tốc Quy Nhơn-Pleiku hoàn thành còn giúp cho việc thu hút nguồn lực đầu tư từ kinh tế tư nhân đối với các doanh nghiệp lớn có khả năng làm đầu tàu thúc đẩy phát triển mạnh mẽ các lĩnh vực.
Theo Phó Giám đốc Sở Giao thông-Vận tải Gia Lai, cao tốc Quy Nhơn-Pleiku, Bờ Y-Ngọc Hồi-Pleiku sẽ hình thành mạng lưới đường cao tốc kết nối 3 tỉnh mà nó đi qua, gắn kết các trục đường xuyên Á qua các Cửa khẩu Quốc tế Bờ Y (Kon Tum), Lệ Thanh (Gia Lai) với cảng biển Quy Nhơn (như AH1-quốc lộ 1, AH17-đường Hồ Chí Minh, AH132 từ Quảng Ngãi đi Kon Tum theo quốc lộ 40 qua biên giới Lào), đồng thời thúc đẩy hoàn thiện hệ thống hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại, góp phần thực thi có hiệu quả các bản ghi nhớ, hiệp định, nghị định thư về vận tải đường bộ mà 3 nước Đông Dương gồm Việt Nam, Lào và Campuchia đã ký kết trong những năm gần đây.
Còn đối với tỉnh Bình Định, ông Hồ Quốc Dũng Chủ tịch UBND tỉnh cũng khẳng định, cao tốc Quy Nhơn-Gia Lai kỳ vọng mở ra hướng phát triển mới cho tỉnh nhà, giúp Bình Định phát huy lợi thế về vị trí địa kinh tế mà còn tạo bước đột phá chiến lược về kết cấu hạ tầng. Đây sẽ là một trong những hành lang vận tải quan trọng nối cảng biển Quy Nhơn với Tây Nguyên và các nước láng giềng trong giao thương hàng hóa. Bên cạnh đó, ngành du lịch của không chỉ 2 tỉnh Gia Lai và Bình Định phát triển mà còn giúp kết nối giữa các tỉnh Duyên hải miền Trung với Tây Nguyên và xa hơn là các nước Lào, Campuchia, Thái Lan…
Từ thực tế và tính chất quan trọng của tuyến cao tốc này, Chủ tịch của 3 tỉnh đều cho rằng việc đẩy nhanh tiến trình đầu tư xây dựng, là hết sức cần thiết. Khi đưa vào khai thác sẽ góp phần quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế – xã hội không chỉ riêng 3 tỉnh nó đi qua mà còn lan tỏa ra khu vực Tây Nguyên và Duyên hải miền Trung.
